Trước tiên, mỗi hộ gia đình cần tiến hành dọn dẹp, vệ sinh môi trường xung quanh nhà cửa. Các loại rác thải sinh hoạt phải được thu gom, xử lý đúng nơi quy định, tuyệt đối không vứt rác xuống sông, mương, ao hồ. Việc để rác tồn đọng sẽ gây tắc nghẽn dòng chảy, tạo điều kiện cho vi khuẩn, mầm bệnh phát triển mạnh mẽ khi nước lũ tràn về. Song song với đó, cần phát quang bụi rậm, cắt tỉa cây cối để hạn chế nơi trú ẩn của côn trùng, đặc biệt là muỗi – tác nhân gây sốt xuất huyết và nhiều dịch bệnh nguy hiểm khác.
Vệ sinh môi trường đóng vai trò quan trọng để bảo vệ sinh khoẻ nhất là trong mùa mưa lũ.
Ngoài việc dọn dẹp, khơi thông cống rãnh, người dân cần lưu ý bảo quản, kê cao đồ đạc, đặc biệt là các loại hóa chất, phân bón, thuốc trừ sâu… để tránh bị nước cuốn trôi, gây ô nhiễm nguồn nước và môi trường xung quanh. Những vật dụng, lương thực quan trọng nên được đặt ở nơi an toàn, khô ráo. Các gia đình cũng nên chuẩn bị sẵn nước sạch trong bồn, chum, vại có nắp đậy kín; dự trữ lương thực khô, thuốc men và các dụng cụ khử trùng như Cloramin B, Aquatabs… để sử dụng trong những ngày bị ngập lụt.
Đối với các nguồn nước
- Chuẩn bị nắp và ni lông để bịt miệng giếng khoan.
- Bịt miệng giếng, lu, nút giếng trước khi sơ tán hoặc thấy có nguy cơ bị ngập.
Cùng với công tác vệ sinh tại hộ gia đình, mỗi người dân hãy tích cực tham gia vào các hoạt động vệ sinh môi trường cộng đồng. Các tuyến đường, kênh mương, bãi rác chung cần được dọn dẹp, khơi thông để đảm bảo dòng chảy. Sự chung tay của cộng đồng chính là yếu tố quyết định giúp giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm, hạn chế bùng phát dịch bệnh trong và sau lũ.
Đối với nhà tiêu và chuồng gia súc, gia cầm
- Nhà tiêu hai ngăn, một ngăn: Lấy hết phân ra, đào hố ủ lèn chặt đất, mỗi ngăn đổ khoảng 2 - 3 kg vôi bột, chuẩn bị sẵn vật liệu gắp nắp đậy lỗ đi tiêu.
- Nhà tiêu tự hoại, bán tự hoại hoặc thấm dội nước: Chuẩn bị sẵn nút bệ xí.
- Nhà tiêu đào cải tiến (chìm có ống thông hơi): Chuẩn bị sẵn nắp đậy lỗ tiêu.
- Chuồng gia súc, gia cầm: Lấy hết phân ra ủ, xử lý chuồng trại bằng vôi bột, có thể rời chuồng gia súc, gia cầm đến nơi đất cao để tránh ngập lụt.
VỆ SINH MÔI TRƯỜNG TRONG THỜI GIAN NGẬP LỤT
Khi ngập lụt xảy ra, nước dâng cao cuốn theo nhiều loại rác thải, bùn đất, chất thải và xác động vật. Đây chính là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn, ký sinh trùng và mầm bệnh phát triển, gây ra nhiều dịch bệnh nguy hiểm như tiêu chảy, tả, lỵ, sốt xuất huyết, viêm da, đau mắt đỏ... Do đó, công tác vệ sinh môi trường trong thời gian ngập lụt là vô cùng cần thiết.
Trước hết, người dân cần hạn chế tối đa việc đi lại, tiếp xúc trực tiếp với nước lũ. Nếu bắt buộc phải đi lại, cần mang ủng, găng tay, quần áo bảo hộ để tránh các bệnh ngoài da hoặc nhiễm khuẩn. Trẻ em và người già càng nên hạn chế tiếp xúc với nước bẩn, tránh nguy cơ mắc bệnh hoặc tai nạn sông nước.
Nguồn nước sử dụng trong sinh hoạt phải tuyệt đối đảm bảo an toàn. Không được uống nước giếng, ao hồ, sông suối bị ngập nếu chưa qua xử lý, khử khuẩn. Bà con nên dùng nước sạch đã dự trữ, hoặc xử lý nước bằng Cloramin B, theo hướng dẫn của cán bộ y tế. Đồng thời, mọi thực phẩm cần được che đậy cẩn thận, ăn chín uống sôi, không dùng thức ăn bị nhiễm nước lũ, ôi thiu hay mốc hỏng.
Trong thời gian ngập lụt, rác thải và xác động vật cần được thu gom, chôn lấp theo hướng dẫn của chính quyền địa phương để hạn chế ô nhiễm môi trường. Mỗi gia đình cần thường xuyên vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và sau khi tiếp xúc với nước lũ.
Đặc biệt, khi xuất hiện các triệu chứng như sốt, đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, phát ban hoặc viêm da, cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc khi chưa có hướng dẫn của bác sĩ.
Như vậy, việc giữ gìn vệ sinh trước và trong thời gian ngập lụt chính là lá chắn quan trọng bảo vệ sức khỏe, ngăn ngừa dịch bệnh bùng phát. Mỗi người dân hãy nêu cao tinh thần cảnh giác, giữ gìn môi trường sạch sẽ để cùng nhau vượt qua thiên tai an toàn, mạnh khỏe.